حجت الاسلام والمسلمین محمد عالم زاده نوری، معاون تهذیب و تربیت حوزه های علمیه در نوشتاری به بررسی ابعاد مختلف و سطح تأثیر طرح تعالی بر روند تحول در حوزه پرداخت که متن کامل آن بدین شرح است:
گاهی گمان میشود «طرح تعالی» یک دورهی مبسوط دانشافزایی برای اساتید است که در آن اساتید حوزههای علمیه ارتقای سطح مییابند.
این تصویر از «تعالی» گرچه از زاویهای درست است اما تمام حقیقت این طرح را نمینمایاند؛ «تعالی» فراتر از یک دورهی آموزشی و دانشافزایی، یک جریان زنده مبارک است که به پدید آمدن نسل جدیدی از اساتید حوزه با ویژگیهای متفاوت میانجامد و سنت فراموششدهی شاگردپروری در حوزههای علمیه را احیا میکند. نسل متفاوتی که تربیت و انسانسازی برای جبههی اسلام و انقلاب، دستور کار اوست و آن را بر هر مشغولیت و مزیت دیگری مقدم میشمارد.
به همین جهت علیرغم تاکید بر پرهیز از کار مباشر صفی در اسناد معاونت تهذیب، این معاونت خود را به برگزاری مباشر این دوره، مکلف دیده و توان ستادی خود را برای آن هزینه کرده است.
برنامههای دانشافزایی اساتید، توسط نهادهای مسئول مانند «مجتمع تربیت مدیر و مدرس»، «مرکز آموزشهای کاربردی و مهارتی» یا برخی از مراکز تخصصی اجرا میشود و نسبت به آن نگرانی چندانی وجود ندارد؛ اما طرح تعالی که یک طرح بنیادین تحولی و راهبردی به شمار میرود برآن است تا یک رویهی نامیمون را که اکنون اندکی عمومیت یافته و رو به گسترش نهاده است از حوزههای علمیه بر کند و یک جایگزین فرخنده و مبارک برای آن بارگذارد.
آن رویهی نامبارک، اکتفای برخی اساتید به درس دادن صرف و انتقال مفاهیم علمی به اذهان طلاب است؛ بدون اینکه نسبت به صیرورت روحی و تحول انفسی آنها احساس مسئولیت کنند و شخصیت جامع آنها را ملحوظ دارند.
در سنت کهن حوزههای علمیه، «استاد» همواره ملجا و مأوای طلبه بوده، بیش از آن و پیش از آن که دغدغهمند علمیت و آموختن باشد، دغدغهمند سرپرستی و پدری و راهبری حیات و سعادت او و تقویت کمالات روحی و شخصیتی او بوده است.
در گذشته درخشان حوزههای علمیه هر استاد، یک مربی است که خود را تنها با ذهن طلبه مواجه نمیبیند؛ بلکه شخصیت جامع طلبه را یکپارچه مخاطب خود میشمارد و بر دل و جان او نقش میافکند و در وجود او هویت و آرمان و شور و انگیزه و معرفت و فضیلت و عظمت را یک جا بار مینهد.
برای ایجاد این جریان پربرکت از یک هستهی اولیهی زنده و پرشور، هرچند کوچک و محدود باید آغاز کرد. نظیر آنچه قرآن «ربّیون» یا «حواریون» نامیده و در روایات به «زبر الحدید» و «شیعههای تنوری» شناخته شدهاند. مادام که مجاهدت و تلاش شورانگیز گروهی عاشق و پرانگیزه در کنار این کار قرار نگیرد این حرکت تاریخساز مبارک پیش نخواهد رفت.
«طرح تعالی» یک قالب اداری برای رفع تکلیف یا یک حرکت حداقلی برای پر کردن اوقات فراغت یا یک دوره دانشافزایی برای کسب امتیاز یا یک اردوی پرسروصدا برای جلوهگری و پرکردن رزومه نیست. یک حیات جدید است و یک سبک زندگی متفاوت برای اساتید حوزههای علمیه در ارتباط با طلبه که به تربیت انسانهای مجاهد و عالمان ربانی نقشآفرین و تاریخساز میانجامد.
«طرح تعالی» حرکت بخشیدن به معلمی است که در قامت مربی میسوزد تا بسازد و بر رشد و تعالی شخصیت طلبه حرص و اهتمام میورزد و به او افق متعالی و آرمان الهی میبخشد و از وجود او انسان متعهد بزرگی برای ایجاد یک حرکت توحیدی جهانی میآفریند. جلوه کامل همان که فرمود: «معلمی شغل نیست؛ عشق و هنر و ایثار و فداکاری است».