حجتالاسلام محمدمهدی عباسی آغوی، مدیر گروه تخصصی تحصیلی و استعدادسنجی مراکز مشاوره اسلامی سماح در گفتوگویی به تشریح گزارشی از فعالیتهای این گروه تخصصی پرداخت و با اشاره به روایت امام صادق(ع) که فرموده اند: «الناس معادن کمعادن الذهب و الفضه»(کافی، جلد۸، ص۱۷۷)، گفت: یکی از نکات این روایت در کلام رهبری این گونه بیان شده است: استعداد افراد متفاوت است و این استعدادها نیاز به کشف شدن دارند. عبارت «معدن»، این مفهوم را می رساند که استعداد، پنهان است و باید آن را کشف کرد(درس خارج مقام معظم رهبری سال۱۳۹۱).
وی با اشاره به راهکارهای کشف استعداد، ادامه داد: ۱. از طریق حدس و گمان استعداد خود را مشخص کنیم. ۲. از افرادی که متخصص استعدادسنجی نیستند مشورت بگیریم مانند دوستان و اساتید و۳. از راه علمی استفاده کنیم.
حجت الاسلام عباسی آغوی مطرح کرد: راه اول کاملا اتفاقی است و ممکن است فرد به استعداد خود برسد و ممکن است نرسد و راه را اشتباه برود. بنابراین، استفاده از این راه معقول نیست. راه دوم نیز آسیبهای زیادی دارد. زیرا دیگرانی که متخصص نیستند با توجه به تجربههای شخصی خود راهنمایی میکنند. به عنوان مثال استادی که خود فلسفه خوانده است ممکن است دیگران را به خواندن فلسفه ترغیب کند بدون اینکه استعداد فرد را در نظر بگیرد. بنابراین، استفاده از این راه هم معقول نیست. تنها راه منطقی برای کشف استعداد، راه علمی است. در این روش، از ابزاری مانند تستهای روانشناختی، مصاحبه و تکلیفهای خاص استفاده میشود.
مدیر گروه تخصصی تحصیلی و استعدادسنجی مراکز مشاوره اسلامی سماح خاطرنشان کرد: یکی از شکافهای مهمی که بسیاری از ما در زندگی تجربه کردهایم، «شکاف شغل و استعداد» است. یعنی در شغلی کار میکنیم که استعداد خارقالعادهای برای آن نداریم. یا حتی اگر در آن شغل توانمندیم، میدانیم استعدادهای رهاشدهای داریم که اگر به کار گرفته میشدند، میتوانستیم دستاوردهای بسیار بزرگتری داشته باشیم.
وی ادامه داد: همهی افراد با استعداد هستند اما چرا بعضی موفق و بعضی دیگر شکست میخورند؟ دلیل اصلی این است که استعداد افراد باید با ابزارهای ویژه و مصاحبههای تخصصی کشف شود و مسیر تحصیلی و شغلی بر اساس استعداد افراد شکل بگیرد. به صورت خلاصه باید عرض کنم استعداد یعنی یادگیری یک مهارت با صرف انرژی کمتر و زمان کمتر.
حجت الاسلام عباسی آغوی عنوان کرد: در دوره جدید گروههای تخصصی مراکز مشاوره اسلامی سماح بنا بر تفکیک گروه تحصیلی از استعدادسنجی گرفته شده است که در هر گروه در خدمت سه تن از اساتید برجسته در همان عرصه و یک دبیر هستیم. با توجه به تفکیک دو گروه به صورت تیتروار و خلاصه گزارشی از هردو گروه ارائه میدهیم.
وی در خصوص روند فعالیت های گروه تخصصی استعدادسنجی، گفت: روند استعدادسنجی تا به حال به صورت تکجلسه بوده است ولی اکنون استعدادسنجی فرآیندی در حال انجام است. جلسات متعددی با مجموعههای همسو برگزار شده است. طبق ضوابط مراکز مشاوره اسلامی سماح آموزش برای همهی افراد آزاد گذاشته شد(بیش از ۱۵۰ نفر) ولی جذب مشاور مطابق با آئیننامهها انجام شد که در این راستا ۳۵ مشاور تربیت شده و حدود ۵۰ نفر در حال تکمیل فرآیند آموزش هستند.
مدیر گروه تخصصی تحصیلی و استعدادسنجی مراکز مشاوره اسلامی سماح ابراز کرد: لازم به ذکر است تاکنون حدود ۴ دوره کارگاه تربیت مربی و سوپروایزری برگزار شده است و همچنین با همت اعضای هسته کتابی در دو جلد در حال تدوین است که مهمترین سرفصلهایی که آماده شدهاند عبارتند از: استعدادسنجی در اسلام، تطبیق تستهای کتل و MBTI، تطبیق تست کتل در مشاغل تبلیغی و تربیتی، هرم رشتهها و مشاغل برای تیپهای متفاوت.
وی تأکید کرد: همچنین در جلسات هسته(که بیش از ۴۸ جلسه برگزار شده است) سرفصلهای سطح ۴ مشاوره تحصیلی و سرفصلهای کارگاههای جامع تربیت مشاور به صورت جداگانه تدوین شده است. در جلسات هسته علمی، تک تک افراد استعدادسنجی شده و قالب آنها مشخص شده است. گروه استعدادسنجی تاکنون سه جلسه با مشاورین فعال داشته است و ۴ نشست علمی برگزار کرده است.
حجت الاسلام عباسی آغوی همچنین با اشاره به فعالیت های گروه تخصصی تحصیلی نیز بیان کرد: برگزاری بیش از ۱۱ جلسه با اعضای هسته، برگزاری دوره نیمه تخصصی تربیت مشاور تحصیلی در تابستان با سرفصلهای «هوش و راه تقویت»، «روش مطالعه پیشرفته»، «انگیزه تحصیلی»، «تست تحصیلی» و «اختلال یادگیری»، برگزاری دو نشست علمی با موضوع «کاربردهای مشاوره تحصیلی و عوامل موفقیت در آن» و «چالش افت انگیزه در طلاب و نحوه مواجهه با آن در مشاوره»، نیازسنجی صورت گرفته از اعضای گروه مشاوران تحصیلی سماح در باب نیازهای مراجعان تحصیلی و برنامه های ارتقایی پیشنهادی و طراحی کارگاه جامع تربیت مشاور تحصیلی از جمله فعالیت های ما در این بخش بوده است.