اجلاسیه اساتید و مشاوران اخلاقی معاونت تهذیب و تربیت حوزه های علمیه در سالن سلمان مدرسه امام کاظم(ع) برگزار شد.
در این مراسم آیت الله شب زنده دار عضو فقهای شورای نگهبان، حجت الاسلام والمسلمین عالم زاده نوری معاون تهذیب و تربیت حوزه های علمیه، حجت الاسلام احمد عابدینی استاد حوزه و حجت الاسلام زاد حسینی مدیر مدرسه علمیه حقانی شرکت داشته و به سخنرانی پرداختند.
آیت الله شب زنده دار با اشاره به جمله ای از امیرالمومنین علیه السلام که فرمود «اَعینونی بِوَرَعٍ وَ اجتِهادٍ وَ عِفَّهٍ وَ سُدادٍ» اظهار داشت: بزرگانی از جمله علامه مجلسی و برخی از علما براین اعتقاد هستند که منظور حضرت از این کلام این است که ما می خواهیم شما را شفاعت کنیم و شما یک آبرومندی داشته باشید تا ما بتوانیم شما را شفاعت کنیم.
وی در ادامه افزود: آبرومندی به این معنا است که ما با کمک گرفتن از ورع، اجتهاد، عفت و سداد که در روایت به آن ها اشاره شده است، زمینه‌های شفاعت ائمه معصومین علیهم السلام از ما را فراهم سازیم.
عضو فقهای شورای نگهبان بیان داشت: مفهوم دیگری که برای این حدیث بیان شده این است که مخاطب «اعینونی»، امرایی هستند که امیرالمومنین علیه السلام آنان را در مناصب، نصب کرده بودند و یا اینکه عموم مخاطبان منظور بوده است و باید همه ما ائمه معصوم علیه السلام کمک کنیم و آنان را در شفاعت خود یاری رسانیم.
وی در ادامه افزود: در این حدیث در لفظ اعینونی یک جهت عاطفی نیز نهفته است که امام علی علیه السلام از پیروان خود می خواهد او را یاری کنند و این انسان را وادار می کند تا مراعات کند و حالت بی تفاوتی از او دور شود.
در ادامه این اجلاسیه حجت الاسلام والمسلمین عالم زاده نوری معاون تهذیب و تربیت حوزه های علمیه با اشاره به این که ماموریت های اصلی روحانیان تربیت انسان است اظهار داشت: تربیت اخلاقی یعنی گذر از وضعیت موجود به سوی کمال اخلاقی است.
وی در ادامه افزود: در این که چگونه می توانیم انسان را به کمال برسانیم، باید گفت که امروزه اهداف تربیت بسیار متعدد است و طلاب علوم دینی ناچار باید دارای تربیت های اخلاقی متعددی باشند.
معاون تهذیب و تربیت حوزه های علمیه بیان داشت: مسئله تربیت نیاز به تمرکز ذهنی و روانی دارد و اگر مخاطب خود را متمرکز بر یک ویژگی نکرده و بر مدت زمان قابل توجهی اهتمام نداشته باشیم از برکات تربیت بهره مند نخواهیم شد و این همان چالشی است که در تربیت امروز طلاب وجود دارد.
وی در ادامه با اشاره به نظریه سیاسی دومینو ابراز کرد: در عالم تربیت نیز اگر انسان متمرکز بر یک مسئله ای گردد و نقطه ثقل و تمرکز پیدا کند، تحول و تغییر موثرتری را رقم خواهد زد و از فواید تربیتی متعددی برخوردار خواهد شد.
حجت الاسلام والمسلمین عالم زاده نوری ابراز کرد: در فرهنگ تراثی گذشته بر روی فتوت و جوانمردی متمرکز می شدند؛ چراکه اگر این صفت را می توانستند در وجود افراد و رویکردهای تربیتی آنان تقویت کرده و رشد دهند، خواهند توانست صفت های دیگری همچون صداقت را نیز در آنان به وجود آورده و تقویت کنند.
وی در ادامه افزود: اگر صفت جوانمردی و فتوت در افراد دنبال شده و تقویت گردد نتیجه آن به بندگی و اطاعت از خداوند کشیده خواهد شد؛ زیرا این به دور از فتوت و جوانمردی است که کسی نان و نمک کسی را خورده و نمکدان او را بشکند.
حجت الاسلام احمد عابدینی نیز با اشاره به اینکه در مباحث اخلاقی نقطه های شروع بسیار اهمیت دارند اظهار داشت: باید نقطه شروع و غایت مسیر برای مخاطبان و اساتید مشخص و معین گردد؛ چراکه ارزش های افعال به اندازه غایت های آنان است و این یک سنت الهی می باشد.
وی در ادامه با اشاره به توجه به اهمیت حب ذات افزود: حب ذات از بالاترین قوایی است که خداوند سبحان در عالم قرار داده است و این قوه است که سبب بقای عالم می باشد و انسان نیز از این مسئله استثنا نبوده و دارای حب ذات است.
حجت الاسلام عابدینی بیان داشت: دین مبین اسلام از حب ذات انسان ها کمال استفاده را کرده؛ چراکه دین اسلام، حب ذاتی را که در سراسر عالم خداوند آن را ایجاد کرده است، تخطئه نکرده است؛ زیرا حقیقت ذات سبب می شود که انسان خود را بشناسد و حب ذات یک سرمایه بزرگ برای انسان است.
وی در ادامه افزود: علامه طباطبایی در تفسیر المیزان می گوید این همان حب ذات است که در نهایت منجر به حب الله می شود؛ یعنی حب ذات هی رشد کرده و به جایی می رسد که انسان حقیقت خود را قبل از این که برای خود بداند برای خداوند می‌داند، داشته‌های خود را به داشتن خدا می داند و این سبب رویکرد بیشتر افراد به خداوند می شود.
همچنین حجت الاسلام زاد حسینی با اشاره به این که از زاویه نگاه طلاب علوم دینی به مشاوران و اساتید اخلاق به ارائه نکاتی می پردازند اظهار داشت: باید دانسته شود که مخاطبین اساتید اخلاق در چه مرحله‌ای به سر می‌برند و نحوه دیدگاه آنان به اهداف و مسیری که در تلاش برای رسیدن به آن هستند چگونه است.
وی در ادامه افزود: یکی از دغدغه‌های اساسی طلاب علوم دینی در عصر امروز این است که مسئله هایی که با آن مواجه هستند را با استاد اخلاق و مشاوران در میان نگذاشته و دنبال پیگیری راهکارهای مناسب برای حل مسائل خود نیستند و در برخی از موارد اصلاً نمی دانند در چه سازه ایی درحال حرکت بوده و در چه جایگاهی قرار دارند.
حجت الاسلام زاد حسینی با اشاره به میزان استقبال کیفی و کمی طلاب علوم دینی از دروس اخلاق بیان داشت: باید علل استقبال و یا عدم استقبال مخاطبان از دروس اخلاق را کشف کنیم و در رفع آن تلاش و کوشش کرده و کمرنگ بودن و یا پررنگ بودن جنبه های آموزشی، تحصیلی و موارد دیگر را مورد بازنگری قرار داده یا آنها تعدیل و اصلاح کنیم.
وی در ادامه افزود: امروزه احساس برخی از طلاب و مخاطبان این است که در دروس اخلاق یکسری از مطالب، درحال تکرار شدن است و به همین جهت اهتمام ویژه ای برای شرکت در دروس اخلاق ندارند.
مدیر مدرسه علمیه حقانی اظهار داشت: باید مطالبی که اساتید و مشاوران اخلاق برای طلاب بیان می کنند به صورت پلکانی بوده و با توجه به اقتضائات فهم و ظرفیت کشش ذهنی و معنوی افراد باشد و مسائلی که مطرح می‌شود به گونه‌ای باشد که حداقل منشاء آسیب های دیگر نگردد.
حجت الاسلام زاد حسینی بیان داشت: ما در کنار ارائه و انتقال مسائل اخلاقی نیاز به شخصی سازی اخلاق و تربیت داریم؛ یعنی حضور عالمانه، آگاهانه و از سر اشراف اساتید اخلاق در مشاوره دادن به طلاب علوم دینی، امریلازم و ضروری است.
وی در ادامه با اشاره به وجود برخی روایت های افراطی و تفریطی از بعضی از اساتید اخلاق اظهار داشت: گاهی از اوقات روایت های ما به گونه‌ای است که مثلاً فقر برای مخاطب آن گونه شیرین جلوه داده می شود که او به این شکل متوجه می‌شود که دچار شدن به فقر نوعی از اسرار الهی است و گاهی از مواقع نیز فقر مایع هلاکت، بدبختی و سقوط طلاب جلوه داده می شود.
حجت الاسلام زاد حسینی در پایان اظهار داشت: روایت مجاهدت های علمی، عملی، بصیرتی و اجتماعی به درستی می تواند طلاب علوم دینی را به قیام و تلاش و کوشش وا دارد و إلا سبب گرفتاری بیشتر آنان در فرو رفتن در منجلاب گمراهی خواهد شد که به همین دلیل نوع روایت ها از صحنه و میدان بسیار امر مهم و تعیین‌کننده ای می باشد.
